پارگی مینیسک زانو چرا و چگونه اتفاق می‌افتد؟

به گزارش مجله خبری نگار، مهدی مقتدایی، در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما، افزود: زانو بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین مفصل بدن است و، چون ذاتاً از هیچ گونه استحکام استخوانی برخوردار نیست، در معرض خطر آسیب‌های زیادی قرار دارد، تمام استحکام و پایداری مفصل زانو توسط عناصر و بافت نرم اطراف آن میسر می‌شود.

وی ادامه داد: بافت نرم اطراف زانو، شامل عضلات قدام ران، عضلات خلف ران و عضلات عقب و پشت زانو است، این گروه عضلات، اهمیت زیادی در عملکرد و استحکام زانو‌ها دارند. بعد از ماهیچه‌ها، رباط‌های اطراف زانو که استخوان‌ها را به هم وصل می‌کنند، باعث استحکام زانو‌ها هستند، در زانو‌ها چهار رباط عمده داریم، هرگونه آسیبی به این رباط‌ها، کاهش استحکام زانو‌ها را به دنبال دارد.

مقتدایی افزود: غضروف‌ها دسته بعدی بافت محافظ زانو‌ها هستند که در انتهای استخوان‌ها قرار گرفته اند.

وی، مینیسک‌ها را چهارمین دسته از بافت‌های نرم محافظت کننده از زانو‌ها دانست و گفت: مینیسک‌ها دارای دو بافت هلالی شکل در خارج و داخل زانو‌ها هستند که در میان سطوح غضروفی قرار گرفته اند، سطوح غضروفی کاملاً صاف و شکننده هستند، حرکت سهل و آسان زانوها، مدیون صیقلی بودن سطح غضروف‌ها است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: مینیسک ها، بافت محکم فیبرو کارتیلیجی (منعطف و الاستیکی) هستند که حالت کشسانی دارند و در بین سطوح غضروفی قرار گرفته‌اند، مینیسک‌ها باعث می‌شوند که غضروف‌ها به یکدیگر سایش پیدا نکنند.

این فوق تخصص جراحی زانو یادآور شد: ضربات سنگینی که به زانو‌ها وارد می‌شود، توسط مینیسک‌ها ضربه گیری می‌شود. همچنین مینیسک‌ها با حرکات بالشتکی، باعث می‌شوند که سطوح غضروفی آسیب نبینند، آسیب به سطوح غضروفی، باعث آرتروز زانو‌ها می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که پارگی مینیسک زانو به چه علت اتفاق می‌افتد، گفت: یکی از وظایف مینیسک زانو این است که در سطح گرد استخوان و سطح صاف و تا حدی محدب غضروف زیر آن، هم شکلی ایجاد کند. اگر در یکی از حرکات چرخشی یا سریع مفصل زانو، هم شکلی اتفاق نیافتد، باعث ضربه به زانو می‌شود.

این استاد دانشگاه متذکر شد: آمادگی جسمانی و به عبارتی قدرت عضلات بدن، در میزان و مقاومت مینیسک‌ها در برابر ضربه، تأثیر گذار است. در افرادی که از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار نیستند، یک حرکت ناجور و یا یک پیچ خوردگی سریع زانو، می‌تواند باعث آسیب و پارگی مینیسک زانو شود.

وی افزود: با پارگی مینیسک، زانو‌ها ضربه گیری خود را از دست می‌دهند و نمی‌توانند به خوبی سطوح غضروفی را حمایت کنند، یکی از علائم پارگی مینیسک، قفل کردن زانو‌ها است (فرد نمی‌تواند درجات انتهایی صاف کردن زانو را طی کند و دچار درد می‌شود) گاهی هم درد‌های تیز لبه مفصل، علائمی از پارگی مینیسک است. در بیشتر مواقع، پارگی‌ها باعث ایجاد خونریزی، تورم و درد در ناحیه زانو‌ها و همچنین احساس ناپایداری در زانو می‌شود.

مقتدایی در پاسخ به این سوال که آیا ضربات می‌توانند باعث پارگی مینیسک شوند، ضمن پاسخ مثبت، گفت: ضربه، پیچ خوردگی زانو و حوادث ورزشی از عوامل ایجادکننده پارگی مینیسک به شمار می‌آیند.

این فوق تخصص جراحی زانو یادآور شد: پس از ایجاد شک پارگی در معاینه بالینی، برای قطعیت تشخیص آسیب به مینیسک، نیاز به انجام ام آر آی داریم که بر حسب سن فرد و نوع پارگی، درمان‌ها متفاوت خواهد بود.

مقتدایی در پاسخ به این سوال که درمان پارگی‌های مینیسک چیست و آیا هر پارگی نیاز به عمل جراحی دارد، گفت: پارگی مینیسک، به شکل طولی، عرضی و یا شعاعی است، پارگی که باعث شود، مینیسک خاصیت خود را از دست بدهد و همراه با علائمی مانند قفل کردن زانو، تورم و درد مداوم همراه باشد، که باعث آسیب‌های غضروفی در دراز مدت نیز می‌شود، بر این اساس، تصمیم به جراحی می‌گیریم. گاهی در ام آر آی پارگی‌های کوچکی در مینیسک مشاهده می‌شود، اما در معاینات بالینی، ناپایداری در فرد ایجاد نکرده، که در این صورت، نیاز به عمل جراحی نیست.

وی در پاسخ به این سوال که عمل جراحی مینیسک چگونه صورت می‌گیرد، گفت: عمل‌ها در قدیم به صورت باز انجام می‌شد، پارگی به طور کل خارج می‌گردید و درد نیز برطرف می‌شد، که در این روش، مفصل با ایجاد مشکل در آینده روبرو خواهد بود. تکنیک‌های امروز بر این اصل استوار است که تا جای ممکن مینیسک حفظ شود، به همین دلیل، پارگی‌های مینیسک، با عمل آرتروسکوپی و با نخ‌های بخیه مخصوص، ترمیم می‌گردد.